สำนักสงฆ์ถ้าประทุน หรือ วัดถ้ำเขาประทุน ถูกค้นพบเมื่อปี พ.ศ.2530 เป็นเขาตั้งอยู่ในพื้นที่มีน้ำล้อมรอบลึกประมาณ 60 เซนติเมตร เป็นป่าทึบหนาแน่นรอบบริเวณเขา มีผลไม้ป่ามากมาย และในปี พ.ศ.2535 พระอาจารย์สันติ สันตจิตโต (องค์ปัจจุบัน) ได้ธุดงค์มาพบเห็นว่าสถานที่แห่งนี้มีความร่มเย็นเหมาะแก่การปฏิบัติธรรม จึงทำการบรูณะสถานที่ดังกล่าว จากนั้นในปี พ.ศ.2538 ได้มีการสำรวจบริเวณรอบๆถ้ำนั้น มีความร่มเย็น และบริเวณผานั้นมีลมพัดออกมาอย่างต่อเนื่อง และพบในพื้นที่ถ้ำข้างในเหมาะสมแก่การปฏิบัติธรรมเป็นอย่างมาก ประชาชนที่อาศัยอยู่ใกล้วัดจึงช่วยกันขุดดินข้างในถ้ำ โดยขุดเสร็จในปี พ.ศ.2539 มีความลึกของถ้ำประมาณ 130 เมตร
สถานที่ปฏิบัติธรรม แหล่งเรียนรู้ธรรมชาติวัดถ้ำเขาประทุน ภูเขาหินสูงเด่น มีหุบผาและถ้ำเล็กๆ ซ่อนอยู่ภายใน ช่วงหน้าแล้งสามารถเดินมุดถ้ำ เข้าไปชมความงดงามของธรรมชาติได้ในระยะทางไม่กี่เมตร แต่ความพิเศษอยู่ที่ช่วงหน้าฝน ที่น้ำฝนจะไหลจากที่สูงลงสู่ทางเดิน ทำให้เส้นทางนั้นกลายเป็นเมืองบาดาลขนาดเล็กๆ ต้องนั่งเรือลอดถ้ำเข้าไปซึ่งจะสัมผัสได้ถึงความร่มรื่น ความสงบ และความงามของธรรมชาติที่น่าชื่นชม