“อุทยานแห่งชาติเขาเเหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด” ได้รับการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 34 ของประเทศไทย มีเนื้อที่ประมาณ 81,875 ไร่ หรือ 123 ตารางกิโลเมตร พื้นที่ของอุทยานฯ มีความหลากหลายมีทั้งชายฝั่งผสมหมู่เกาะ โดยมีพื้นน้ำทะเลประมาณ 123 ตารางกิโลเมตร หรือร้อยละ 94 ของพื้นที่ทั้งหมด สภาพภูมิประเทศประกอบด้วยภูเขาหินแกรนิต บริเวณเขาเปล็ด และเขาแหลมหญ้า หาดทรายและห้วงน้ำทะเลตื้นเป็นแนวยาวบริเวณหาดแม่รำพึง มีความยาวประมาณ 12 กิโลเมตร นับเป็นอุทยานแห่งชาติประเภทชายฝั่งผสมหมู่เกาะในทะเล ซึ่งก็หมายถึงว่ามีพื้นที่ครอบคลุมทั้งบนแผ่นดินและในท้องทะเล บนแผ่นดินก็คือบริเวณเขาแหลมหญ้าและชายทะเลด้านทิศตะวันตกของเขาแหลมหญ้า
(อยู่ระหว่างหาดแม่รำพึงและอ่าวเพ) รวมไปถึงเกาะต่างๆ ในท้องทะเล โดยเกาะที่นักท่องเที่ยวรู้จักกันดีก็คือเกาะเสม็ด ที่ขึ้นชื่อว่าเป็นเกาะที่สวยงามที่สุดในระยอง และยังมีเกาะจันทร์ เกาะทะลุ เกาะกุฎี เกาะมะขาม และเกาะปลายตีน อีกด้วย